Hầu như bất cứ ai cũng thích tìm kiếm những doanh nghiệp có khoản lợi nhuận đột biến. Thuật ngữ tài chính gọi là “earnings surprise”, và nó đem lại những điều tốt lành.
Nhưng không phải lúc nào cũng có hậu. Ít nhất là ở các doanh nghiệp sau.
Phần 1: Kinh Đô
Năm 2015, Kinh Đô gây sốc khi quyết định bán toàn bộ mảng bánh kẹo lại cho Mondelez International, đại gia cùng ngành ở Mỹ. Thời điểm đó Kinh Đô là công ty bánh kẹo lớn nhất Việt Nam với sản phẩm gần như có mặt trong mỗi gia đình.
Ông chủ Kinh Đô giải thích đây là bước ngoặt chiến lược. Từ nay tập đoàn sẽ bước vào 3 lĩnh vực tiêu dùng mới: mì gói, kem và dầu ăn. Nói ngắn gọn, rời bỏ lĩnh vực hẹp để tấn công chiếm lĩnh ngành hàng rộng. Kinh Đô sẽ lên tầm cao mới.
Với khoản lãi 8 ngàn tỷ nhờ thương vụ chuyển nhượng, Ki Đô -tên mới của họ bởi thương hiệu Kinh Đô đã bán- chẳng những có tiền đầu tư mới mà còn dư dả để thông báo cổ tức đặc biệt 200% cho cổ đông. So với lợi nhuận trung bình 500 tỷ mỗi năm trước đó, Kinh Đô lời hơn 5000 tỷ năm 2015 và hơn 1000 tỷ năm 2016. Ai cũng vui vẻ.
Hình: Lợi nhuận sau thuế, tỷ đồng
Nhưng mấy năm sau đó thật đáng thất vọng. Ki Đô bỏ hẳn mì gói sau khi không đấu lại các đại gia ở thị trường này. Dồn sức cho kem và dầu ăn. Vậy mà lợi nhuận vẫn rớt thảm hại và mãi đến năm 2021 mới quay trở lại con số trên 500 tỷ như thời còn kinh doanh bánh kẹo.
Có điều là ngày xưa Kinh Đô chỉ bán doanh thu tầm 5000 tỷ là có lợi nhuận 500 tỷ, net margin 10%. Bây giờ KiDo phải sale 10000 tỷ, biên lợi nhuận chỉ bằng phân nửa hồi đó. Và ai mà biết điều này duy trì được bao lâu khi kinh tế vĩ mô 2022 đang rất nhiều trắc trở.
Cấu trúc vốn thay đổi sâu sắc. Năm 2014 Kinh Đô chỉ vay nợ tầm 550 tỷ, năm ngoái con số này lên đến khoảng...4500 tỷ.
Có sẵn năng lực quản lý, có đội ngũ hùng hậu, có sự chuẩn bị trước rất lâu mà 5 năm sau Ki Đô vẫn còn loay hoay. Nói họ chỉ là cái bóng của mình trước kia có lẽ cũng không quá.
Nguyên nhân là gì ? Tất cả nằm trong concept kinh điển mà môn Equity Investment dành gần trọn một bài cho học viên học: competitive advantage (lợi thế cạnh tranh).
Lớp CFA ở Saigon: chi tiết
Workshop online trình bày mọi thông tin quan trọng về CFA & học thử: đăng ký