Hôm nay là ngày cuối tháng, cuối quý. Và chừng 7 ngày sau, các cty bắt đầu có số liệu quý 3. Công bố ngay hay còn rà soát chán chê đến cuối tháng 10 thì tùy.
Và mặc định, gần như tất cả mọi người sẽ so sánh Year-on-Year (YoY) tức là so với Q3 năm ngoái. Cứ như thể đó là cách phân tích chuẩn. Và dùng % chênh lệch đó làm nền cho thinking tiếp theo.
Hoàn toàn sai. Ít nhất là trong 3 trường hợp sau.
Nếu ngành nghề kinh doanh ko có tính mùa vụ, thì so với vụ mùa năm ngoái làm gì ? Bạn phải đào sâu nghiên cứu business của cty mới hiểu có mùa hay ko, đừng chỉ dựa vào định kiến có sẵn.
Nếu có mùa, nhưng năm ngoái là một năm đặc biệt cao hoặc đặc biệt thấp, thì so sánh cũng vô nghĩa. Suốt năm 2022, gần như mọi bài báo, phân tích, ý kiến chuyên gia… về kết quả kinh doanh của một quý/2022 hay GDP vĩ mô, đều so sánh với 2021. 2021 là năm covid nặng.
Khá hơn một chút thì sau đó có so sánh thêm với 2020, tức là so với 2 năm trước, có vẻ ghê lắm nhưng 2020 cũng là năm covid.
Muốn đánh giá mức độ phục hồi của doanh nghiệp hay nền kinh tế sau đại dịch phải so với 2019, năm bình thường full-year. Và chẳng có mấy tin, bài làm điều đó.
3. Nếu công ty đang kinh doanh khó khăn, thì so sánh YoY cũng chẳng đem lại idea gì. Đặc biệt là nếu khó khăn đến độ trong thuật ngữ tài chính gọi là financial distressed, như các công ty BĐS hiện nay. Vì quan tâm số một phải là công ty có đang khá hơn chưa. Dòng tiền, nợ vay, tồn kho, phải thu… phải so với quý trước hoặc tháng trước (nếu được).
Giống như nghe báo động cháy, thì việc đầu tiên là coi nhà kế bên cháy chưa chứ ko phải xem cái nhà đầu ngõ. So sánh gần chứ ko so sánh xa.
Nếu phân tích chỉ để phân tích, càng dài càng tốt. Đếm trang tính điểm, đếm chữ tính tiền.
Nhưng nếu phân tích để action, cần nhắm đúng trọng tâm.
Và luôn phải tự hỏi: Does it make sense - Làm điều này có ý nghĩa gì ?
Lớp CFA 2024. Click here.
Workshop (online): các thử thách lớn khi học CFA & học thử. Đăng ký