Nhà xã hội học người Mỹ có ảnh hưởng nhất của thế kỷ XX Erving Goffman có câu nói để đời: "Sự khác biệt quan trọng giữa con người và thú vật chỉ thế này. Thú vật có bản năng, con người có thuế".
"Man is not like other animals in the ways that are really significant: animals have instincts, we have taxes."
Khi thị trường chứng khoán tăng, mọi người đều vui vẻ và chẳng ai quan tâm đến chi phí giao dịch. Khi thị trường xuống, người ta săm soi từng khoản li ti.
Nếu công ty chứng khoán đang charge bạn 0.15% cho một lần mua bán, bạn muốn kiếm công ty nào chỉ 0.1%.
Nếu đang là 0.1%, bạn kể cho môi giới nghe về công ty X – miễn phí giao dịch trọn đời.
V..v…
Nhưng có một khoản mà mọi người không nên phàn nàn – mặc dù rất hay phàn nàn. Đó là thuế.
Hiện nay một người Việt đầu tư trên thị trường chứng khoán niêm yết sẽ chịu hai khoản: 0.1% trên giá trị giao dịch cho mỗi lần bán cổ phiếu và 5% cho mỗi lần nhận cổ tức. Con số 5% này cũng áp dụng cho tiền lãi trái phiếu.
Nếu bạn ở nước ngoài, thuế trên cổ tức sẽ cao hơn rất nhiều.
Ở Mỹ, tùy cổ tức được qualified hay không mà thuế suất khác nhau.
Qualified là khi thỏa mãn một số tiêu chí, nhưng quan trọng là thời gian nắm giữ phải trên 60 ngày. Khi đó thuế suất sẽ có mức 0% cho người thu nhập thấp, 15% cho trung bình và 20% cho thu nhập cao.
Note: Hơn nửa thế kỷ qua tập đoàn Berkshire Hathaway chưa trả một đồng cổ tức nào. Bạn tự hiểu Warren Buffet đóng bao nhiêu thuế rồi đấy.
Unqualified: tính vào thu nhập cá nhân chung với tiền lương để áp chung bậc thuế thu nhập cá nhân thông thường.
Ở Trung Quốc và Nhật thì sao ? Để ý rằng đây là hai nền kinh tế lớn nhất châu Á nhưng một là developed country/market còn một là developing country/emerging market. Nhưng có một điểm chung là họ đều cắt 20% thuế trên cổ tức. Gấp 4 lần Việt Nam !!
Ngay cả quốc gia láng giềng là Thái Lan, tuy kinh tế chỉ phát triển nhỉnh hơn VN tí chút cũng bắt nhà đầu tư nếu nhận cổ tức cũng phải nộp 10% thuế, gấp đôi nước mình.
Nếu bạn chán nghe nói về Mỹ, Trung, Nhật thì chúng ta thử đi du lịch đến châu Âu xinh đẹp.
Nền kinh tế lớn nhất EU là Đức. Khi bạn nhận cổ tức, ngân hàng sẽ thu ngay 25% thuế theo lệnh chính phủ. Chẳng những vậy, nhà nước Đức còn thu thêm một khoản gọi là solidarity surcharge 5.5% trên cái khoản thuế kia. Tổng cộng bạn sẽ mất 26.375%.
Người Đức nổi tiếng về sự chính xác. Bóng đá Đức đơn giản và hiệu quả. Nhưng cách tính thuế với cái khoản solidarity charge kia hơi lằng nhằng nhỉ ?
Về điểm này có lẽ người Pháp trội hơn. Kinh đô của thời trang, văn hóa nhưng xử lý tình huống rất gọn gàng. Cổ tức bạn nhận 70%, để lại 30% nộp thuế. Đơn giản và đau đớn.
Kết luận: thuế thu nhập trên đầu tư tài chính ở Việt Nam là khá cạnh tranh rồi. Nếu bạn CHÊ, CFA Together recommend bạn đến 2 nơi: Hong Kong và Singapore. Zero phần trăm thuế trên cổ tức. Đó cũng là lý do tại sao giới đầu tư Âu Mỹ hay chọn Sing/HK làm đại bản doanh châu Á.
CFA Together dạy cách học CFA, cách suy nghĩ trong tài chính. Kiến thức là vô tận, học ở đâu cũng được. Nhưng nếu bạn muốn học hiệu quả, làm việc hiệu quả thì phải cải thiện phương pháp của mình.
Workshop (online) thông tin & học thử: đăng ký